Het project Gedrag en Organisatieontwikkeling richt zich op het gedrag van rijksmedewerkers bij het goed omgaan met overheidsinformatie. De leidinggevenden spelen bij dat gedrag een belangrijke rol. Om deze reden is in 2023 speciale aandacht besteed aan het gedrag en de rol van leidinggevenden. In de afgelopen 2 jaar heeft RDDI een groot aantal activiteiten uitgevoerd voor de verschillende doelgroepen, in samenwerking met onder meer de Rijksacademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid, het Nationaal Archief en het programma Open Overheid.
In samenwerking met andere projecten en organisaties zijn in 2023 de volgende producten en leermiddelen gerealiseerd:
- Communicatiebouwstenen (continu)
- Pilot Gedragsinterventie voor leidinggevenden, in samenwerking met RIVM
- Stappenplan IHH voor managers
- Pilot Training voor leidinggevenden
- Gedrag bij e-mailarchivering
- Onboarding leidinggevenden
- Animatie 'Omgaan met overheidsinformatie voor leidinggevenden'
- 4 podcasts over waardegedreven leiderschap
- 4e Flitspanelonderzoek
Voortzetting in 2024
In de loop van 2023 is duidelijk geworden, onder meer uit de respons van het Flitspanelonderzoek, dat er behoefte is aan vervolgactiviteiten op het gebied van gedrag. Om te beginnen bij het hoger management; in 2023 is vooral - en met resultaat - ingezet op gedragsverandering bij het middenmanagement, maar in de hogere echelons is dit nog niet overal voldoende gerealiseerd.
Daarnaast zal in 2024 vanuit het project gericht aandacht zijn voor gedrag in relatie tot openbaarmaking. Zo zal worden gewerkt aan het formuleren van doelgedrag voor openbaarmaking.
Ten slotte wordt overwogen in dit project een verkenning uit te voeren op het gebied van Gedrag en Techniek. Voor dit project is een fiche voor het Programma Open Overheid, spoor Informatiehuishouding, in voorbereiding.
Aanleiding voor het project
Het project Gedrag en Organisatieontwikkeling (GO) valt onder Actielijn 1 van Open op Orde en richt zich specifiek op de rijksmedewerkers. De uitdaging van dit project is om het gedrag van alle rijksmedewerkers te veranderen zodat zij beter omgaanmet overheidsinformatie . Rijksmedewerkers worden in staat gesteld om deze verantwoordelijkheid te nemen doordat ze worden gefaciliteerd met beschikbare expertise, advies en gebruiksvriendelijke informatiesystemen die aansluiten bij afspraken over werkprocessen. Gedragsverandering is geen makkelijke taak. Het betreft in veel gevallen het doorbreken van gewoontes en het beïnvloeden van meerdere gedragsindicatoren die verantwoordelijk zijn voor het gedrag. Daarnaast heeft dit project een grote scope.
Animatie: Omgaan met overheidsinformatie voor leidinggevenden
Hoe gaat jouw team om met informatie? Als leidinggevende ben jij daar verantwoordelijk voor. Een goed functionerende, open overheid vraagt om een verandering in gedrag en cultuur. Hierin heb jij als leidinggevende een belangrijke rol.
Door het goede voorbeeld te geven én jouw team te sturen op een goede informatiehuishouding en hoe je zorgvuldig en bewust omgaat met informatie, kun je je medewerkers inspireren hetzelfde te doen. Bekijk deze animatievideo over wat dit voor jou als leidinggevende betekent.
Hoe gaat jouw team met informatie om? Als leidinggevende ben je daar verantwoordelijk voor.
Een responsieve, open overheid vraagt om een verandering in gedrag en cultuur. Hierin heb jij als leidinggevende een belangrijke rol. Door jouw team te sturen op een goede informatiehuishouding én het goede voorbeeld te geven in hoe je zorgvuldig en bewust omgaat met informatie, kun je je medewerkers inspireren hetzelfde te doen.
Waarom is dit zo belangrijk?
Een goede informatiehuishouding zorgt er voor dat we veel sneller Kamervragen en Woo-verzoeken kunnen behandelen. Dit komt omdat stukken toegankelijk en, waar mogelijk, openbaar zijn. Zo kan iedereen zien wat we doen en signalen teruggeven als we bijvoorbeeld iets over het hoofd zien. Van maatschappij tot politiek.
Naast een besparing op tijd, capaciteit en geld draagt een goede, bewuste omgang met informatie ook bij aan een inclusievere overheid, waar overheidsinformatie voor iedereen te bekijken en te begrijpen is. Mensen kunnen daardoor beter meedoen in de democratie. Ook kunnen we collega’s sneller inwerken en onze onderlinge samenwerking verbeteren.
Maar wat zijn nou de gevolgen van een informatiehuishouding die níet op orde is? Allereerst voldoe je dan niet aan de wettelijke verplichtingen. Er zijn politieke afbreukrisico’s. En je bent als ambtenaar onnodig veel tijd en capaciteit kwijt met het terugzoeken van informatie en het herleiden van besluitvorming.
Je kunt als leidinggevende veel doen om je team te ondersteunen, te motiveren en te sturen in het zorgvuldig en bewust omgaan met informatie. Om je op weg te helpen in deze rol, zijn er verschillende leeroplossingen beschikbaar. Denk bijvoorbeeld aan trainingen, e-learnings, informatieve infographics en ‘de interactive pdf’. Hier kun je je eigen informatiehuishouding-naslagwerk mee creëren en handige informatiebronnen raadplegen.
Meteen aan de slag? Ga naar www.open-overheid.nl
Omgaan met overheidsinformatie voor leidinggevenden: de interactieve PDF
In deze interactieve PDF vind je allerlei nuttige informatie voor jou als leidinggevende voor het goed omgaan met overheidsinformatie.
Wat doet het project?
Om gedragsverandering te bewerkstelligen ontwikkelt RDDI producten, samen met strategische partners zoals de Rijksacademie voor Digitalisering en Informatisering Overheid (RADIO), Ambtelijk Vakmanschap en het programma Open Overheid. Deze producten zijn gericht op de rijksmedewerkesr en hun leidinggevenden. Daarnaast worden er geregeld (gedrags-)onderzoeken uitgevoerd, zodat de keuzes die gemaakt worden gebaseerd zijn op data en niet op meningen.