Flitspanel: houding verbeterd, maar gedragsverandering blijft uit

In november 2021 is in opdracht van RDDI een Flitspanelonderzoek uitgevoerd onder rijksmedewerkers. Het doel van dit onderzoek was om inzichtelijk te krijgen hoe rijksmedewerkers met overheidsinformatie omgaan. De belangrijkste resultaten: aandacht voor informatiehuishouding heeft de bewustwording verhoogd en de houding verbeterd van medewerkers, maar een echte gedragsverandering blijft vooralsnog uit.

Dit onderzoek was een vervolg op eerdere metingen die in september 2020 en januari 2021 zijn gedaan. Je kunt het hele rapport hier downloaden.

Bewustwording en houding Rijksmedewerkers verbeterd

Vanuit verschillende rijksprogramma’s, aandacht van media en politiek en natuurlijk vanuit RDDI zelf (o.a. door de ‘Goed Bewaard’ campagne) is er veel aandacht besteed aan het goed omgaan met overheidsinformatie. In het onderzoek is gekeken naar bewustwording, houding en gedrag van rijksmedewerkers. Daaruit kwam naar voren dat de bewustwording onder rijksmedewerkers in hoe zij met overheidsinformatie omgaan is verbeterd. Rijksmedewerkers zijn meer dan een jaar eerder van mening dat het goed bewaren van overheidsinformatie, de overheid efficiënter maakt. Ook zijn zij zich meer bewust dat het kwijtraken van overheidsinformatie consequenties heeft. Daarnaast is ook hun houding ten opzichte van overheidsinformatie verbeterd: er wordt meer belang aan gehecht. Zo vindt 97 procent van de respondenten dat rijksmedewerkers overheidsinformatie goed op horen te slaan.  En 85 procent geeft aan zijn kennis/vaardigheden op het gebied van overheidsinformatie te willen verbeteren.

Bewustzijn rond goedomgaan met overheidsinformatie verbeterd

Bewustzijn rond goedomgaan met overheidsinformatie verbeterd
sep-20nov-21
Het goed bewaren van overheidsinformatie maakt de overheid efficienter6380
Het kwijtraken van overheidsinformatie heeft consequenties voor mij en voor anderen6374
flitspanel sep 2020 en nov 2021 Brontabel als csv (185 bytes)

Gedragsverandering blijft uit

Een gedragsverandering blijft echter uit. Net als bij de vorige meting geeft ongeveer de helft van de respondenten aan dat er afspraken binnen de afdeling zijn gemaakt over het goed omgaan met overheidsinformatie. Het centraal opslaan van conceptversies van documenten is zelfs verslechterd. Ook lijkt de sturing van het management te zijn verslechterd. Zo geeft slechts 22% aan dat de leidinggevende het juiste voorbeeld geeft. Dit was vorige keer 32%. Het gaat hier niet om het feitelijke gedrag van de leidinggevende, maar om de perceptie van hun medewerkers. Dat dit is verslechterd, kan komen door daadwerkelijk slechter voorbeeldgedrag, maar kan ook komen door het gestegen bewustzijn onder rijksmedewerkers, waardoor zij kritischer kijken naar het gedrag van hun manager dan een jaar geleden. Hoe het ook zij, een minderheid vindt dat managers het goede voorbeeld geven.

Nog geen verbetering in gedrag rond goed omgaan met overheidsinformatie

Nog geen verbetering in gedrag rond goed omgaan met overheidsinformatie
sep-20nov-21
Mijn leidinggevende geeft het goede voorbeeld bij het goed bewaren van overheidsinformatie3222
Ik sla conceptversies van overheidsinformatie alleen centraal op3729
Binnen mijn afdeling zijn afspraken gemaakt over hoe wij met overheidsinformatie omgaan5047
Flitspanel september 2020 en november 2021 Brontabel als csv (282 bytes)

Leerhuis rijksmedewerker en informatiehuishouding

Het afgelopen jaar is vooral aandacht besteed aan de verbetering van bewustzijn en houding. De resultaten van dit onderzoek laten zien dat hier voorzichtige verbeteringen zichtbaar zijn. Wij zullen vanuit RDDI blijven werken aan de verbetering van kennis en houding, maar het onderzoek laat zien dat het noodzakelijk is om meer aandacht te besteden aan gedragsverandering. Dat we daarbij speciale aandacht moeten geven aan de rol van de leidinggevende blijkt ook uit de resultaten. Vanuit RDDI is eind 2021 het project Leerhuis Rijksmedewerker gestart. In het leerhuis komen e-learinings die de kennis van rijksmedewerkers vergroten, ook komen er tools om de discussie over het onderwerp te faciliteren. Speciale aandacht komt er voor tools die managers helpen om hun eigen gedrag te verbeteren, maar ook om beter te sturen op het goed omgaan met overheidsinformatie. Onderzoek in de eerste helft van 2022 gaat helpen om de juiste dingen aan te gaan bieden die helpen een gedragsverandering in organisaties te bewerkstelligen.